Fotostarzenie. Wpływ promieni UVA i UVB na skórę

Fotostarzenie

Starzenie się skóry jest złożonym procesem biologicznym, składającym się z dwóch elementów: starzenia wewnętrznego i zewnętrznego. W pierwszym elemencie czynnikiem determinującym jest genetyka. W drugim są to zwykle czynniki atmosferyczne takie jak ekspozycja na światło słoneczne lub zanieczyszczenie powietrza. Do tej grupy zaliczamy również sposób odżywiania oraz palenie tytoniu. Starzenie się skóry to fizjologiczny i prawidłowy proces. Czy działając prewencyjnie ochronimy skórę przed czynnikami zewnętrznymi? Zatem czy w efekcie możemy sprawić, że zmarszczki pojawią się nieco później? Przyjrzyjmy się temu lepiej.

Fotostarzenie to zjawisko, które dotyczy skóry narażonej na długotrwałe działanie promieniowania słonecznego. Charakteryzuje się specyficznymi cechami klinicznymi, histologicznymi i funkcjonalnymi. Ten proces odróżnia się od innych typów starzenia skóry. Choć skóra narażona na słońce oraz skóra starzejąca się chronologicznie mają pewne cechy wspólne, to jednak fotostarzenie skóry jest procesem niezależnym, posiadającym swoją własną patofizjologię. Skóra starzajęca się pod wpływem czynników zewnętrznych jest szorstka i ma nierówną strukturę. Do tego pozbawiona jest jędrności i elastyczności oraz posiada liczne przebarwienia. Wtedy występują atypowe melanocyty oraz zmiany barwnikowe. W skórze właściwej można zaobserwować zmiany strukturalne, takie jak zwiększenie liczby włókien kolagenowych, ale także ich fragmentację. Poza tym w skórze obecne są zmiany w gospodarce wodno-elektrolitowej, zwiększona aktywność metaloproteinaz macierzy pozwalających na degradację składników macierzy pozakomórkowej, a także zwiększona liczba wolnych rodników. Można zauważyć, że w starzeniu zewnątrzpochodnym przewyższają głównie procesy przerostowe.

UVA - UVB

Promieniowanie ultrafioletowe (UV) może powodować poważne uszkodzenia skóry. Niestety, nasza skóra codziennie narażona jest na to niebezpieczeństwo, co może prowadzić do fotostarzenia, fotokarcynogenezy oraz osłabienia układu odpornościowego. Promieniowanie ultrafioletowe (UV) można podzielić na trzy główne segmenty, wyróżniane na podstawie długości fali:

• UVC (100-290 nm)

• UVB (290-320 nm)

• UVA (320-400 nm)

Najbardziej toksyczny, ale również najkrótszy w długości fali UVC jest filtrowany przez atmosferę i nie dociera do powierzchni ziemi. Z kolei UVA stanowi zwykle do 95% całkowitego promieniowania UV docierającego do Ziemi, a UVB od 4 do 5%. Mniej energetyczne, ale wykazujące wyższą właściwość penetracji jest promieniowanie UVA, które prowadzi do głębszych uszkodzeń skóry. Obie długości fal UVA i UVB wywołują ostre i przewlekłe skutki na ludzką skórę. Fotony UVB absorbowane są głównie przez DNA keratynocytów naskórka, komórki Langerhansa oraz barierę lipidową naskórka. Z kolei UVA może przyczynić się do zmian w funkcjonowaniu fibroblastów, komórek śródbłonka naczyń, komórek dendrytycznych, czy limfocytów T.